Wanneer ik buiten een kijkje ga nemen is het lekker buiten, het begint al wat warmer te worden, maar het is nog wel enigszins mistig. Ik zie her en der mensen over straat lopen naar het werk wat ze doen in het plaatsje Tsjernobyl.
Wat staat er vandaag op de planning? Wat precies de planning is weten we niet, we laten ons verrassen. We hebben niet een volledige dag omdat we aan het eind van de dag onze vlucht moeten halen, we gaan er dus eigenlijk vanuit dat de gids de leuke plekjes weet op te zoeken die echt de moeite waard is.
Gisteren hebben we vooral rondgelopen in het plaatsje Pripyat, onderstaand de route die we (voornamelijk te voet) hebben afgelegd in het plaatsje waar ooit 15000 mensen hebben gewoond.
We stappen in het busje. We beginnen met het ontbijt bij het andere hotel in Tsjernobyl.
Als het ontbijt klaar is vervolgen we de route. De eerste stop is de lokale winkel in het gebied. Hier kopen de gids en chauffeur wat drinken voor zichzelf, en wij kijken een beetje rond. Ik heb niet alles op de foto gezet, dit mede doordat er ook wat mensen in de winkel aanwezig waren.
De mensen die in het gebied aan het werk zijn doen dit vaak voor een langere periode achter elkaar, hier kunnen ze wat dingen kopen die ze kunnen gebruiken in hun dagelijkse leven. De periode is afhankelijk van de werkzaamheden en de locatie, maar voor zover ik kan herinneren verblijven de meeste zo'n 15 dagen achter elkaar in het gebied.
We gaan weer op weg naar de volgende locatie.
Het blijkt op sommige plekken nog flink mistig te zijn.
Onze gids geeft aan dat we nu onderweg zijn naar een inwoner van het gebied. Het gaat om een man en vrouw van in de 80 welke 2 jaar na de ramp zijn terug gekeerd naar zijn woning. Sindsdien leven ze daar zonder problemen, net zoals honderden andere inwoners. De vrouw blijkt op dit moment helaas in het ziekenhuis te liggen. De inwoners van het gebied hebben overigens geen afwijkende ziektes, de mensen gaan dood aan ouderdom.
De weg naar het huis is niet echt heel erg comfortabel, het doet wat het moet doen zeg maar.
Aangekomen bij het huis voelen wij ons toch best wel ongemakkelijk. De gids had aangegeven dat ze vroeger altijd eten meenamen, maar dat geld vaak toch wel meer gewenst is. Hij adviseert om zo'n 25 uah per persoon te geven (nog geen euro).
De man heeft een stuk grond waar hij zelf zijn eten verbouwd. Hij heeft ook kippen en een varken. De man heb ik zelf niet op de foto gezet, dat leek mij niet gepast, maar om een idee te geven hoe hij samen met zijn vrouw woont hebben we wel een aantal foto's gemaakt.
Het was mogelijk om vragen te stellen aan de man, de gids was de tolk om communicatie mogelijk te maken. Na het gesprek kregen we een korte rondleiding en gingen we ook op bezoek bij zijn varken :-).
De dieren zagen er overigens bijzonder goed uit.
Na ongeveer 20 minuutjes daar te zijn geweest vertrekken we weer, op naar de volgende locatie. De wegen wisselen wel flink af.
We komen huizen tegen welke overduidelijk bewoond zijn afgewisseld met huizen die volledig zijn opgeslokt door bebossing. Natuur is ook in overvloed aanwezig. Onderstaand een filmpje met een impressie, het geluid heb ik uitgeschakeld vanwege een conversatie tussen ons in de auto.
De volgende stop die wij gaan maken is bij de Duga-3 radar. Een enorme radar installatie welke in gebruik was genomen om lange afstand-raketten vanuit de VS op te merken. De installatie stond op een geheime locatie welke officieel niet bestond. De locatie was officieel een zomerkamp voor kinderen. De Duga-3 is dichtbij een energiecentrale geplaatst vanwege het enorme stroomverbruik dat kon oplopen tot meer dan 10 MW .
Achter de enorme radar-installatie was een legerbasis gevestigd. Deze hebben nog tot een jaar na de ramp in Tsjernobyl doorgewerkt, nadien is het verlaten. Naast de legerbasis was een dorpje waar het personeel heeft gewoond.
Aangekomen bij de legerbasis stappen we uit de auto en lopen we naar de Duga-3 installatie.
Aangekomen bij de antenne is het apparaat indrukwekkend om te zien, heel erg indrukwekkend.
De complete radar installatie is voorzien van lijntjes.
Het apparaat is zo immens groot dat het even kijken is hoe je het apparaat goed op de foto of video krijgt. Dit blijkt niet zo eenvoudig.
Ik heb in mijn leven nog nooit zo'n indrukwekkend apparaat gezien.
Er is hier niet echt sprake van een verhoogde straling.
De Duga is zo immens groot dat deze gisteren zichtbaar was vanaf het plaatsje Pripyat, wat echt toch wel een serieuze afstand hier vandaan ligt.
Aan een gedeelte van de radar hebben ze al een gedeelte afgebroken, hier liggen veel van de onderdelen op de grond.
Het apparaat is niet meer in zo'n beste staat, het is levensgevaarlijk om erin te klimmen. Desondanks heb je mensen die toch helemaal naar boven klimmen (er zijn wel trappen).
Als we aan de voorkant uitgekeken zijn nemen we een kijkje aan de achterkant. Hier loopt een lang gebouw(tje) waar de kabels uitkwamen, deze zijn inmiddels allemaal gestript. Het is uitkijken waar je loopt, er liggen een hoop gaten naar de ondergrondse kabelgoten.
We lopen weer verder door eens stukje bos naar het volgende gebouw, de control-room van de Duga-3.
Het gebouw is in een bijzonder slechte staat, de gids geeft aan dat we beter niet via de voorkant naar binnen kunnen gaan. We lopen een rondje voor een andere ingang. Buiten het gebouw ligt er een hoop troep.
Eenmaal binnen is alles erg nat en donker. Het is goed oppassen waar je loopt.
Soms opeens een gat van meer dan een meter diep, als je hier als een dolle stier rond gaat lopen dan zal je niet lang blijven huppelen.
Dan loop je toch simpel langs het gat? Goed kijken en je ziet dat er een geroest stuk over het gat heen ligt. Te ver geroest en iets te zwaar en je ligt alsnog in het gat. En op deze foto ziet het er licht uit, maar dat is het absoluut niet.
We gaan via de trap naar een andere verdieping.
Er is een hoop te zien, maar alles is ook echt serieus vochtig en gevaarlijk.
Ook hierbinnen is er geen verhoogde straling.
We lopen verder door het pand en nemen een kijkje op de verschillende verdiepingen.
Waar je ook komt, er is altijd wel wat van propaganda te vinden. Ook in dit gebouw een aparte propaganda kamer.
We lopen weer verder door het gebouw, uiteindelijk komen we uit op het dak.
Op het dak hebben we weer een geweldig uitzicht. En ook vandaag is het wat weer betreft een schitterende dag! Op het dak zie je inmiddels flinke bomen staan, ook is het goed oppassen voor flinke gaten in het dak.
Als we op het dak uitgekeken zijn gaan we weer direct richting uitgang.
We volgen een pad naar het dorpje, onderweg ligt er een hoop rotzooi uit de gebouwen.
We komen langs een oud wachters-gebouw als we het leger-terrein verlaten.
Dan lopen we het dorp in (dat nu meer lijkt op een bos) en komen aan bij de brandweer.
In het gebouw van de brandweer zien we een interessante plattegrond van het gebied. De vloer in heel het gebouw is gevaarlijk.
Verder is er in het gebouw van de brandweer niet echt iets interessants te zien. We lopen verder naar een ander gebouw, een appartementencomplex.
We lopen door het dorpje. Het oorspronkelijke pad is niet meer zichtbaar, maar aan de locatie van bankjes en lantaarnpalen kun je zien dat dit ooit een voetpad was.
We komen aan bij een schooltje, hiervoor hebben ze een vliegtuigje staan welke gemaakt is met materiaal van de Duga-3 radar.
We lopen door naar een volgend gebouw, een groot schoolgebouw.
Dit gebouw is op sommige plekken in een echt slechte staat. De bovenverdieping is niet (op een veilige manier) toegankelijk, en ook sommige locaties op de begane grond blijf je liever weg.
Naar boven gaan is geen goed idee.
We lopen vanaf de school een oude doorgaande weg op, dit was vroeger asfalt, vroeger....
Aan de doorgaande weg ligt een theater. Hier gaan we naar binnen.
Het was erg donker op sommige plekken, en ik had geen statief bij (je wilt niet teveel meezeulen).
Ook bij dit gebouw is het goed uitkijken als je naar boven gaat.
Als we het gebouw uitlopen zien we het busje achter een hek klaarstaan. De route die we op deze locatie hebben gelopen voelt groot aan, als ik achteraf de GPS gegevens controleer lijkt het mee te vallen. Het is een indrukwekkende locatie, dat is iets wat zeker is!
We lopen naar het busje en rijden naar de volgende locatie, een viskwekerij welke is geplaatst naast de koelwater bassin van de energiecentrale.
Het vooraanzicht van de kwekerij.
Aan de overkant van de (doodlopende) straat staat een toiletgebouw.
Het water waar de kwekerij naast ligt. Dit is het water waar na de ramp het zeer radioactieve besmette water in is geloosd om de gigantische explosie te voorkomen. De gids gaf na navraag aan dat op dit moment het water niet meer radioactief is maar wel zeer vervuild op de bodem.
We lopen door de vis-kwekerij naar de achterkant, hier kunnen we de oversteek maken naar het naastgelegen pand.
In het naastgelegen pand werden vossen gehouden voor hun vacht. Het is triest om te zien wat voor kleine kooitjes gebruikt werden.
We lopen verder naar achteren, hier staat een hek met een deur welke we door gaan. Dit deurtje was krap, heel krap. Hij gaat namelijk maar een klein klein stukje open.
We lopen een pad af waar we een monument en een oude auto zien staan.
Ik moet even stoppen om een nieuw geheugenkaartje in mijn camera te stoppen. De rest loopt alvast door de gids achterna. Als ik het kaartje heb vervangen ga ik op zoek en kom erachter dat ze een stellage op zijn geklommen om bij het water te komen. De stellage blijkt redelijk hoog te zijn en alles behalve stevig.
Als we naar de andere kant van het stukje land lopen, en klimmen over losse stenen, komen we bij een ander schitterend uitzicht.
We lopen weer terug richting het bosje, op het gras staat een oude boot, en in de achtergrond is al een flinke koeltoren te zien. Daar gaan we zo naartoe!
We stappen in de bus en rijden naar de koeltorens. De eerste die we bezoeken is pas net in aanbouw toen de ramp gebeurde, deze is dus nooit afgerond.
De weg naar binnen ging niet helemaal zonder problemen. Rond 2min op de video zak ik door een plank heen.
Van binnen is zo'n koeltoren indrukwekkend om te zien.
De halve vloer was bedekt met een soort drassige drap, deze had enigszins een verhoogde straling.
We lopen nu naar de grotere koeltoren, deze is ook niet helemaal afgerond, maar al een stuk verder dan de eerste.
Bovenin hangen stijgers, deze zijn inmiddels in zo'n slechte staat dat er met grote regelmaat delen daarvan naar beneden vallen.
Er is een relatief hoge straling in deze koeltoren. Waar ik bij de andere toren de geigerteller bij de grond moest houden heb ik hier in de lucht al een redelijk hoge (maar wel absoluut veilige) waarde.
Als we terug gaan naar de bus geeft de gids aan dat we nog een keer gaan kijken naar de vissen, dit ligt op de route als we naar de kantine gaan voor de lunch.
Als we aankomen zien we al vanaf de kant dat er best veel vissen in het water zwemmen.
Eenmaal op de brug zien we enorme meervallen en heel erg veel karpers zwemmen. We zien geen goudvis met drie ogen.
Als we klaar zijn met visjes kijken stappen we in de bus om naar de kantine te gaan van de Tsjernobyl centrale. Hier gaan we lunchen.
Bij binnenkomst mogen we eerst door het apparaat dat controleert of je radioactief besmet bent.
Als dat allemaal goed gaat lopen we naar de daadwerkelijke kantine toe om te eten. Dit ziet er allemaal vrij somber uit, maar het is wel allemaal zeer netjes.
En wederom eten in overvloed, we komen echt niets tekort!
Als we klaar zijn met eten lopen we weer terug richting de bus. We wisselen onze wandelschoenen om voor comfortabele schoenen. Het zit erop voor vandaag bij Tsjernobyl. We hebben nog 1 stop: het welkoms bord van het plaatsje Tsjernobyl.
Het wordt tijd om naar het vliegveld te rijden. We passeren de laatste checkpoint waar we nogmaals door de scanners moeten en rijden bijna direct door richting vliegveld. De chauffeur maakt nog even kort 1 stop bij een benzinepomp om wat drinken te halen.
We komen ruim op tijd aan bij het vliegveld, we checken in, gooien de bagage af en passeren zonder problemen de immigration. We besluiten nog even wat te eten. Tamara en Vivian gaan voor een salade en ik ga samen met Robert voor de hamburger.
De salade was goed, echter de hamburger die ik en Robert hadden besteld blijkt bedroevend. De friet die erbij zat was oneetbaar (half gaar, zo slap als een elastiek) en de burger best vet op een droog broodje. Nee, dat was geen succes, maar we hebben het uiteindelijk wel overleefd.
Het vliegtuig is volgens mij iets later vertrokken dan gepland, het was ook geen KLM dit keer, maar echt een vliegtuig en personeel van Ukraine Airlines. Ook het Engels van de piloot en van de stewardessen is bedroevend.
Aangekomen op Schiphol hebben we met een toeristische route op Schiphol de immigrations gepasseerd en de koffers opgepikt en naar P3 gereden waar de auto staat. De vakantie zit erop.
En hoe was de vakantie? Geweldig! Op alle fronten is het beter bevallen dan we hadden verwacht, ook al wisten we vooraf niet precies wat we moesten verwachten. Kiev is een geweldige stad om te bezoeken. Tsjernobyl en de Missile base zijn plekken die je nooit meer zult vergeten. We kunnen deze vakantie oprecht een enorm succes noemen.
