Dag 5 breekt aan. Om half 9 worden we opgehaald door SoloEast, de reisorganisator welke onze vergunningen en de tour hebben geregeld. We hebben onze koffers gepakt, ons ontbijtje verorberd en we lopen met de koffers naar beneden.
Beneden staan onze gids en chauffeur op ons te wachten. De chauffeur (Mischa) van SoloEast en de tour-guide welke in dienst is van de overheid. De tour-guide zal ons door het gebied begeleiden en zorgen dat wij de overeenkomst tekenen. Het is natuurlijk geen Efteling, er zitten iets meer risico's aan het bezoek aan het afgesloten gebied. Verantwoordelijkheden willen ze hiermee afschuiven.
Aangekomen bij de bus aan straat bij het hotel blijken we niet de standaard Ford Transit te hebben als vervoer. Bij een private tour hoort blijkbaar ook een luxere bus. We rijden de komende dagen in een comfortabele luxe VW Transporter, een luxe uitvoering met degelijke losse stoelen achterin.
De koffers worden achterin de bagageruimte gepropt en we gaan op weg. Eindelijk, hier hebben we lang op gewacht, we zijn onderweg! Het is best wel een stuk rijden van Kiev naar Tsjernobyl, dit vinden wij op zich niet zo heel erg. Je ziet ook weer een hoop van de omgeving. Bij de Missile Base gingen we richting zuiden, vandaag naar het noord westen. Het blijkt toch weer een heel andere omgeving, ook nog eens met betere wegen.
De complete route van Kiev naar Tsjernobyl.
Aan het begin van de route krijgen we onze geigerteller, in Kiev is de straling op dat moment 0.11 μSv/h, ongeveer dezelfde waarde als elke andere willekeurige stad op aarde (dat ligt normaal gesproken rond de 0.10 - 0.20 μSv/h range. Tijdens een vlucht in een vliegtuig ligt de straling tussen 2.00 μSv/h en 3.00 μSv/h.
Onderweg kom je altijd nog leuke voertuigen tegen.
Na twee uur rijden komen we aan bij het eerste checkpoint (30km-zone).
Er werd ons heel duidelijk te kennen gegeven dat het absoluut niet toegestaan is om de checkpoint zelf in beeld te brengen met personeel op de beelden. Onderstaand een screencapture van de checkpoint zonder personeel, gewoon om een indruk te krijgen. Geen idee hoe dit beeld als een snapshot van een videofragment op mijn laptop was gekomen.
Ze zones worden op een bord weergegeven bij de infoborden bij het checkpoint.
De paspoorten worden gecontroleerd door mensen in legeruniform bij de checkpoint, de vergunningen worden nagekeken en we mogen binnen een paar minuutjes de zone in. Jippie! We zijn nu officieel in zone 30-km aangekomen. Als we de zone inrijden is het tijd om te kijken of er verhoging is in de radioactieve straling:
Okay, 0.12 μSv/h. Onderweg naar de zone hebben we al wisseling gehad in de stralingsniveau van 0.10 μSv/h naar 0.15 μSv/h, een verhoging binnen de zone is dus niet direct te zien. We rijden op dit moment wel op een weg die is schoongemaakt, dus als je van de weg de bebossing in gaat dan kun je uiteraard wel een verhoging aantreffen, we blijven echter in de auto, we moeten richting het dorpje Tsjernobyl waar het Sovjet-Union state hotel staat, het hotel waar we onze koffers achterlaten en komende nacht zullen overnachten.
Aangekomen bij het hotel treffen we een primitieve kamer aan, alles is echter wel schoon. Warm water of een verwarming hebben we de komende nacht niet, dit hadden we vorige week al gehoord van de reisorganisatie.
Het hotel van buiten en van binnen.
De hotelkamer
De bedden bleken nog redelijk goed, wel jammer was het feit dat er geen wifi beschikbaar was in dit hotel, dit had ik eigenlijk wel verwacht/gehoopt. Ik had wel een mobiele internetbundel, maar via edge netwerk van max 220kbps was het blog bijhouden absoluut niet mogelijk. Het mobiele internet was ook nog eens overbelast.
In het hotel check ik nogmaals het stralingsniveau, er blijkt geen vorm van verhoging aanwezig te zijn in het hotel.
Nadat we de koffers hebben achtergelaten in het hotel gaan we het dorpje Tsjernobyl in. Het dorpje Tsjernobyl was de grootste plaats nabij de kerncentrale, dit is de reden dat deze naam meegegeven is aan de centrale, het is echter niet de plaats welke heel dicht tegen de centrale aanligt.
Als we het plaatsje inlopen (het hotel ligt midden in het plaatsje) komen we bij een monument dat bij een gebouw ligt waarin iets wordt tentoon gesteld. Wat precies weet ik helaas niet meer, maar de gids gaf aan dat het gebouw eigenlijk nooit open is.
We lopen naar een park waar een looppad met allerlei plaatsnamen zijn opgesteld. Er zijn meer dan 100 dorpjes binnen de afgesloten zone, iets wat wij absoluut niet verwacht hadden. Je komt er zo toch achter dat je eigenlijk weinig kennis hebt van de situatie ondanks dat je jezelf er toch redelijk in verdiept hebt.
Wellicht is het al opgevallen op de foto's, het is werkelijk geweldig weer vandaag. Hadden we eerst op de voorspelling vooral bewolkt met soms ook kans op wat regen, het blijkt nu gewoon heerlijk zonnig met zo'n 17 graden met minimale wind. Het nadeel van dit weer? Het is verplicht lange mouwen te dragen, dat kan best warm zijn als je zo in het zonnetje staat. De straling op deze locatie is 0.13 μSv/h.
Aan het einde van het pad staat een monument ter nagedachtenis aan Fukushima. Ze werken hier nou samen met Japan.
Vlakbij staat ook een standbeeld van Vladimir Lenin, een walgelijke communist (jaja, pleonasme, ik weet het :-)). Er is overigens in 2015 in Oekraïne een wet aangekomen die ervoor zal zorgen dat binnen een korte tijd alle monumenten van communistische history zal moeten verwijderen. Iets wat naar mijn inziens geen goede zaak is, het is beter van foute te leren, en mensen in te laten zien hoe gruwelijk fout het communisme is. Geschiedenis vervalsing (of censuur) behoort daar naar mijn inzien niet bij.
We lopen richting het busje dat voor ons klaar staat, zoals je kunt zien zijn de wegen gewoon netjes onderhouden in het plaatsje Tsjernobyl.
We gaan verder, de volgende stop is de enige actieve kerk in het afgesloten gebied. Religie is belangrijk voor veel mensen in Oekraïne, het is dus niet vreemd om deze hier tegen te komen met de wetenschap dat hier 2000 mensen aan het werk zijn voor langere tijd zonder tussendoor naar huis te rijden.
De kerk was in een heel goede staat, en van binnen indrukwekkend om te zien (volgens Robert, Vivian en Tamara, ik ben namelijk zelf niet binnen geweest). Om de kerk heen staan enkel vervallen gebouwen.
Onderweg naar de volgende locatie (over een slechte weg) zie je overal vervallen gebouwen verzwolgen door bebossing.
De volgende stop is "the dock", een plek waar schepen lagen (en achtergelaten zijn na de ramp). Het is indrukwekkend om te zien hoe zulke enorme schepen daar liggen te verroesten in het water.
We rijden nu naar een monument voor de brandweermannen welke zijn omgekomen tijdens de ramp.
Een honderd meter naast het monument staan de op afstand bestuurbare apparaten welke gebruikt zijn voor de ruimwerkzaamheden bij de reactor. Aan de kleurtjes te zien hebben ze nog niet zo lang geleden een nieuw likje verf gekregen.
Als we verder rijden komen we langs appartementen waar personeel welke in de zone werken verblijven. Het ziet er allemaal vrij sober uit.
De grijze pijplijn die je ziet op bovenstaande foto's (en ook nog wel zichtbaar zal zijn op andere foto's) is een nieuw aangelegde waterleiding die na de ramp is aangelegd. Deze hebben ze boven de grond gehouden om aanleg, benodigd onderhoud en reparaties makkelijker te houden.
We naderen lunch-tijd, en we rijden naar het Chernobyl hotel (het luxere hotel, dus niet het hotel waar wij in overnachten). We hebben geen idee wat we moeten verwachten, de verwachtingen hebben we dan ook naar beneden bijgesteld. Dit blijkt onterecht.
Brood, soep, salade, het is allemaal in overvloed. Als we klaar hadden we de verwachting dat we weer zouden vertrekken. Niets bleek minder waar te zijn... De volgende rond komt... Tsjee, dat zagen we niet aankomen. Verhongeren doen we in ieder geval niet, en het smaakt allemaal redelijk goed.
Als we ons rond hebben gegeten stappen we weer in de bus om verder te gaan met de ronde.
We naderen een nieuwe checkpoint op het 10km gebied. We komen steeds dichter bij de kerncentrale waar 30 jaar geleden (+1 dag) de ramp heeft plaatsgevonden.
Onze papieren worden nog een keer gecontroleerd en we mogen door. We rijden nu het 10km gebied rond de centrale binnen.
De eerste stop in het gebied is bij een verlate school. De gids wijst ons een plek aan waar verhoogde radioactiviteit meetbaar is met de geigerteller. Wij hebben het idee dat dit echt vooraf toch wel enigszins opgezet is op bepaalde gebieden om het toch iets "spannender" te maken. Vaak is de plek ook nog gemarkeerd. Het zal hoogstwaarschijnlijk gaan om een stukje brandstof dat tijdens de explosie de lucht in is geslingerd en daar terecht is gekomen. De geigerteller gaat alleen gillen wanneer je op een zeer korte afstand bij de hotspot terecht komt. Als je er voorbij loopt is er geen enkele vorm van extra straling zichtbaar, ondanks dat we nu vrij dichtbij de centrale zijn. De blauwe lijn op de plattegrond is de route die we hebben gereden in de zone.
Er is op deze locatie een iets verhoogde straling merkbaar.
We mogen vrij in de school rondlopen. Het is indrukwekkend om te zien wat 30 jaar leegstand kan doen met een gebouw.
Er ligt een hoop rommel, het is goed kijken waar je loopt. Verwacht geen veilige situaties, verwacht geen waarschuwingen, je moet goed uitkijken wat je doet.
Toen waren we opeens Robert kwijt. Het bleek dat hij richting kelder was gegaan. Deze was toegankelijk via de zijkant aan de buitenkant van het gebouw.
We blijven in totaal een klein kwartiertje bij de school. We stappen terug in de bus en gaan door naar de volgende stop. Dit is bij een kanaal met een goed overzicht van alle centrales. Er waren op het moment van de ramp 6 centrales. Twee waren in aanbouw (reactor 5 en 6) en 1 t/m 4 waren in bedrijf.
Links kun je de nieuwe sarcofaag zien die in aanbouw is. Deze wordt binnenkort over de oude sarcofaag geschoven zodat deze in het geheel wordt afgesloten.
Hier kun je reactor 5 zien. Deze was al bijna klaar, na de ramp is de bouw gestopt. Rechts zie een koeltoren waar we morgen ook een kijkje gaan nemen.
De straling is hier niet zo hoor, en komt uit op 1.04 μSv/h.
De volgende stop is een brug vlakbij reactor nummer 4, hier willen we visjes gaan kijken, welke in overvloed hier aanwezig zijn. De vissen zijn overigens niet gemuteerd, ook alle andere beestjes in het gebied zijn niet gemuteerd. Direct na de ramp zijn er wat mutaties geweest, maar deze dieren zijn allemaal op tamelijk korte termijn overleden.
Het blijkt echter op dit moment stil met de visjes, morgen gaan we nog een keer terug kijken. We steken over richting reactor #4 waar de ramp heeft plaatsgevonden en kijken bij een monument. Hier is de straling overigens bizar laag, we staan hier echt dicht bij de reactor, en hebben er ook goed uitkijk op. Foto's vanaf deze kant naar de reactor zijn echter verboden. Ik kan dus helaas niet de grote EU vlag laten zien die bij de ingang staat te wapperen (net zoals op vele andere locaties).
We stappen weer in de bus om richting de volgende stop te gaan: reactor #4 waar het 30 jaar geleden allemaal mis ging! Aangekomen valt de nieuwe sarcofaag op, dat ding is werkelijk enorm! Er is genoeg bedrijvigheid, voornamelijk mensen die aan het werk zijn aan de nieuwe sarcofaag.
Reactor #4 waar het allemaal fout ging. De oude sarcofaag zal snel niet meer voldoen om de gesmolten kern af te schermen, hier komt straks de nieuwe sarcofaag overheen.
Van dichtbij kun je inderdaad zien dat het allemaal niet meer strak in de lak zit.
Je verwacht hier een enorme straling. Als je bij het monument voor de centrale is dit volgens de geigerteller 3.50 μSv/h. Iets meer dus dan de straling in een vliegtuig.
En alle foto's van mensen die voor Greenpeace werken in die witte pakken met mondkapjes op? Tsja, ik denk dat ik als buitenstaander best veilig kan concluderen dat dit pure bangmakerij en propaganda is. Het is volgens onze gids overigens onverstandig om op dak te gaan staan van de sarcofaag, daar is de straling 15000x hoger dan waar wij staan, je kunt daar hooguit 10 minuten staan voordat je stralingsziekte kunt oplopen.
We stappen weer in de bus en vertrekken naar de volgende stop, het welkoms-bord van Pripyat. Het dorp dat naast de centrale is gebouwd voor het personeel dat in de centrale werkt.
Na een korte tussenstop voor de foto rijden we door naar Pripyat, het volledig verlaten dorp naast de centrale. Tijdens het rijden merken we op hoe massaal het dorp nog is, het is veel groter dan we hadden verwacht. Een enorme hoeveelheid appartementen complexen rijden we voorbij op weg naar het startpunt, het punt waar we beginnen aan een wandeling van zo'n 2,5 uur.
We maken nog even een korte stop voor een toilet-break voor de dames. Waar voor mannen om elke boom een toilet beschikbaar is :-), is dit niet voor vrouwen het geval. Bij de stop staat nog een leuke vrachtauto welke ook echt in gebruik is op het terrein.
We beginnen de route bij een oude school. De reden dat de gids hier begint is omdat hij aan wilt geven dat deze excursie niet zonder gevaren is. Dit gebouw is in 2012 gedeeltelijk ingestort, dit kan ook op elk moment gebeuren met de andere gebouwen.
We lopen een rondje om het gebouw en zien op meerdere locaties ingestorte delen. Inmiddels is het officieel ook niet meer toegestaan om de gebouwen in te gaan.
Als je ergens naar binnen kijkt wordt je gelijk geconfronteerd met propaganda.
Vanuit de school lopen we naar een oud ziekenhuis. Dit ligt ongeveer 100 meter van de school vandaan. Dit is een enorm groot gebouw, hier kunnen we naar binnen en merken wat de natuur kan doen met een gebouw dat 30 jaar in (inmiddels een) bos staat.
Het is een grote ravage binnen. Spullen liggen overal, muren en kozijnen vallen door het vocht uit elkaar. Op sommige plekken is het zeer donker. Je moet continue goed opletten waar je loopt.
Soms moet je ook gewoon even besluiten sommige kamers of verdiepingen niet te betreden. Je moet niet verwachten dat je ergens een waarschuwing ziet.
Overal is het vochtig, en op veel plekken vallen druppels door het beton naar beneden.
De gids laat een stuk kleding van de brandweer zien die betrokken zijn geweest bij het blussen tijdens de ramp. De meter geeft aan 73.0 μSv/h, dat is flink hoger dan normaal.
Klaar bij het ziekenhuis lopen we naar de volgende stop. Een boot aan het water. We stonden eigenlijk raar te kijken toen de gids zei dat we een kijkje op de boot konden nemen, dat ding lag half in het water.
Als we teruglopen van de boot maken we een tussenstop bij een café.
Vanaf het cafélopen we naar de volgende stop, een muziek school. Onderweg komen we nog wat symbolen tegen uit de Sovjet-Unie tijd.
De muziek-school is indrukwekkend, vooral de staat van de zaal.
Vanaf de muziekschool lopen we naar het centrum-plein van Pripyat.
Het eerste gebouw dat we tegenkomen is het gebouw dat na de ramp is ingezet als crisis-centrum. Hier zijn veel belangrijke beslissingen genomen.
Communistische symbolen kom je hier overal tegen.
De volgende locatie die we bezoeken is een cultureel centrum.
Vanaf het cultureel centrum lopen we naar de plek waar tijdens de ramp een kermis was opgebouwd. Hier waren ze ook shots aan het opnemen voor televisie.
Aangekomen bij het plein valt direct het grote reuzenrad op.
We lopen een rondje langs de attracties, waaronder ook de bekende botsauto's.
De kermis is niet zo heel groot, we zijn hier dus redelijk snel uitgekeken. We gaan door naar de volgende stop: het voetbalstadion. Deze ligt direct naast de kermis.
We lopen hier over het voormalig voetbalveld richting het stadion. Het veld heeft niet veel meer weg van een voetbalveld...
Het stadion is indrukwekkend om te zien. Enorme lichtmasten en een hoop vervallen bankjes.
Vanaf het stadion lopen we naar het volgende punt, het zwembad met sportzaal van Pripyat.
In deel 2:
Volgende stop: een school, een politiebureau, een garage en de brandweer. Uitzicht vanaf een dak van een 15-verdieping hoog gebouw. Dit is allemaal te lezen in deel II van het dag 5.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten